De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft het Cannabinoïde Hyperemesis Syndroom (CHS) formeel toegevoegd aan de Internationale Classificatie van Ziekten (ICD-10), een stap die een dramatische stijging van het aantal gevallen in de afgelopen tien jaar weerspiegelt. De update, die op 1 oktober van kracht wordt, biedt een gestandaardiseerde diagnostische code voor CHS, waardoor de aandoening beter kan worden gevolgd en behandeld. Deze erkenning is een cruciale stap in de richting van de aanpak van wat in snel tempo een belangrijk probleem voor de volksgezondheid aan het worden is.
De opkomst van CHS: een groeiende crisis
Cannabinoïde hyperemesissyndroom wordt gekenmerkt door ernstige, cyclische episoden van misselijkheid, braken en buikpijn bij chronische cannabisgebruikers. Ironisch genoeg vinden patiënten vaak tijdelijke verlichting door extreem hete douches of baden – een gedrag dat nu wordt erkend als een belangrijk symptoom. Het aantal gevallen van het syndroom is sinds 2016 geëxplodeerd, waarbij het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp in die periode met ongeveer 650% is toegenomen, met een piek tijdens de COVID-19-pandemie.
Deze stijging gaat niet alleen over meer mensen die cannabis gebruiken; het gaat over hoe ze het gebruiken. Moderne cannabisproducten bevatten dramatisch hogere THC-niveaus dan de producten die in de jaren negentig verkrijgbaar waren. De huidige soorten overschrijden routinematig de 20% THC, en sommige bereiken zelfs 90% – een schril contrast met de 5% potentie die tientallen jaren geleden gebruikelijk was. Deze geconcentreerde potentie lijkt een belangrijke aanjager van de CHS-piek te zijn.
Impact op jongeren: een cruciaal punt van zorg
De meest alarmerende trend is de snelle toename van CHS-gevallen onder adolescenten en jongvolwassenen. Uit onderzoek blijkt dat het aantal bezoeken aan de spoedeisende hulp voor het syndroom onder 13- tot 21-jarigen tussen 2016 en 2023 met bijna 50% per jaar is toegenomen. Deze piek is onafhankelijk van de legalisatiestatus van cannabis, wat betekent dat het probleem beleidsveranderingen overstijgt.
Dr. Michael Toce van het Boston Children’s Hospital en collega’s ontdekten dat CHS-gerelateerde spoedeisende hulpbezoeken zijn gestegen van 160 per miljoen in 2016 naar bijna 2.000 per miljoen in 2023 – een meer dan tienvoudige stijging. Dit suggereert dat vroeg en zwaar cannabisgebruik een belangrijke risicofactor is.
Waarom dit belangrijk is: meer dan braken
De erkenning door de WHO van CHS gaat niet alleen over het categoriseren van een medische aandoening; het gaat over het erkennen van een groeiende volksgezondheidscrisis. Langdurig braken kan leiden tot uitdroging, verstoorde elektrolytenbalans en zelfs slokdarmschade. Bovendien wordt CHS vaak niet gediagnosticeerd omdat patiënten hun symptomen niet in verband brengen met cannabisgebruik.
Dr. Andrew Meltzer, hoogleraar spoedeisende geneeskunde aan de George Washington Universiteit, benadrukt dat chronische gebruikers zich vaak niet realiseren dat cannabis de oorzaak is van hun terugkerende braakaanvallen. Vroeg en zwaar gebruik is bijzonder gevaarlijk.
Behandeling en preventie: een uitdagend pad
De meest effectieve behandeling voor CHS is volledige onthouding van cannabis. Stoppen kan echter ongelooflijk moeilijk zijn voor chronische gebruikers, waardoor gepersonaliseerde interventies nodig zijn. Hoewel tijdelijke verlichting kan worden gevonden in warme douches, capsaïcinecrèmes of op de spoedeisende hulp toegediende medicijnen zoals haloperidol, zijn dit noodoplossingen.
Oplossingen voor de lange termijn kunnen cognitieve gedragstherapie (CGT), motivatieverbeteringstherapie (MET) en, in sommige gevallen, antidepressiva of benzodiazepines omvatten om hunkeren naar en ontwenningsverschijnselen te beheersen. Ondanks de noodzaak zijn er nog geen medicijnen specifiek door de FDA goedgekeurd voor cannabisgebruiksstoornissen (CUD).
De opkomst van CHS onderstreept de dringende behoefte aan strategieën voor onderwijs, screening en schadebeperking, vooral onder jongeren. Het voorkomen van vroegtijdig en zwaar cannabisgebruik kan de meest effectieve manier zijn om deze groeiende epidemie te beteugelen.
De toenemende potentie van cannabis, in combinatie met het toenemende aantal angsten, depressies en andere geestelijke gezondheidsproblemen onder jonge gebruikers, maakt deze trend des te verontrustender. De actie van de WHO is een eerste stap in de richting van het aanpakken van deze crisis, maar aanhoudende inspanningen op het gebied van preventie, diagnose en behandeling zijn essentieel.
