Multiple sclerose (MS) wordt vaak geassocieerd met zenuwgerelateerde pijn, maar een belangrijk en vaak over het hoofd gezien probleem is pijn van het bewegingsapparaat (MSK) – ongemak dat voortkomt uit de veranderde mechanica, zwakte en spasticiteit van het lichaam. Dit soort pijn tast de spieren, gewrichten en bindweefsels aan en kan de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden.
Waarom MSK-pijn belangrijk is
MS heeft niet alleen invloed op het zenuwstelsel; het verandert fundamenteel de manier waarop het lichaam beweegt en zichzelf ondersteunt. Naarmate de ziekte voortschrijdt, ontwikkelen zich onevenwichtigheden, wat leidt tot abnormale belasting van spieren en gewrichten. Dit is niet simpelweg “slijtage”; het is een direct gevolg van MS-gerelateerde veranderingen. Het negeren van deze pijn kan leiden tot chronisch ongemak, verminderde mobiliteit en verdere complicaties.
Hoe voelt MSK-pijn?
In tegenstelling tot de brandende of tintelende sensaties van zenuwpijn, presenteert MSK-pijn zich als doffe pijn, stijfheid, kloppend of gevoelig gevoel in gebieden zoals de nek, schouders, rug en ledematen. Het verergert vaak bij inactiviteit, ongewone bewegingen of langdurige houdingen. Mensen met MS omschrijven het vaak als vergelijkbaar met overbelastingspijn bij intensieve inspanning, behalve dat het bij dagelijkse activiteiten voorkomt.
De belangrijkste getroffen gebieden zijn onder meer:
– Nek- en schouderstijfheid
– Gewrichtspijn in gewichtdragende gebieden (knieën, heupen)
– Gelokaliseerd ongemak in de onderrug na activiteit
De grondoorzaken van MSK-pijn
Verschillende MS-gerelateerde factoren dragen bij aan MSK-pijn:
- Vermoeidheid: Verandert bewegingspatronen, waardoor de spanning toeneemt.
- Spierzwakte: Dwingt andere spieren tot overcompensatie, wat leidt tot overbelasting.
- Balansproblemen: Veroorzaakt lastige loopaanpassingen die de gewrichten belasten.
- Mobiliteitsuitdagingen: Leidt tot inactiviteit, spieratrofie en meer pijn.
- Klapvoet: Onnatuurlijke looppatronen belasten heupen, dijen en onderrug.
- Chronische spasticiteit: Strakke spieren herverdelen het gewicht verkeerd, waardoor gewrichtsstress ontstaat.
- Vallen: Vaak voorkomend bij MS, deze kunnen leiden tot verwondingen die niet altijd onmiddellijk aanwezig zijn.
MSK-pijn effectief diagnosticeren
Een juiste diagnose is van cruciaal belang, omdat MS meerdere soorten pijn kent. Een zorgverlener zal:
- Gedetailleerde vragen: Om de exacte aard van de pijn te begrijpen.
- Lichamelijk onderzoek: Beoordeling van houding, gang, kracht en flexibiliteit.
- Palpatie: Zachtjes drukken op pijnlijke spieren en gewrichten.
- Activiteitsbeoordeling: Beoordeling van dagelijkse activiteiten, vallen en functionele beperkingen.
Beeldvorming (MRI of EMG) kan worden gebruikt om andere aandoeningen uit te sluiten. Het doel is om MSK-pijn te onderscheiden van zenuw- of ontstekingspijn, aangezien de behandelbenaderingen verschillen.
Het samenspel van vermoeidheid, stemming en pijn
Vermoeidheid, angst en depressie komen vaak voor bij MS en kunnen de pijnperceptie versterken. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel: pijn beperkt de mobiliteit, inactiviteit verergert vermoeidheid en stemmingsproblemen verhogen de gevoeligheid. Het doorbreken van deze cyclus vereist een holistische aanpak:
- Herstellende slaap
- Geleidelijke conditionering
- Psychologische ondersteuning
Mindful bewegen en deskundige zorg
Bewust bewegen is de sleutel. Pacingactiviteiten, het gebruik van hulpmiddelen en het regelmatig beoefenen van mobiliteitsoefeningen helpen het functioneren te behouden. Vroegtijdige interventie is het beste; Het zoeken naar deskundige zorg kort na de diagnose kan voorkomen dat de pijn escaleert.
Pijn aan het bewegingsapparaat is een veel voorkomend maar vaak onderschat aspect van MS. Het herkennen van de oorzaken, symptomen en het belang van proactief beheer is essentieel voor het verbeteren van de kwaliteit van leven.
Bronnen:
ShayestehAzar M et al. Een onderzoek naar de ernst en verspreiding van pijn aan het bewegingsapparaat bij patiënten met multiple sclerose; een cross-sectioneel onderzoek. Het archief van bot- en gewrichtschirurgie. April 2015.
Pijn bij multiple sclerose begrijpen en beheersen. Cleveland-kliniek.
Pijn en MS. MS Vereniging. 1 oktober 2025.
Voetdaling. MS vertrouwen.
Coote S et al. Valpartijen bij mensen met multiple sclerose. Internationaal tijdschrift voor MS-zorg. 14 september 2020.
De la Corte-Rodriguez H et al. De rol van lichaamsbeweging bij chronische pijn aan het bewegingsapparaat: het beste medicijn – een verhalende recensie. Gezondheidszorg (Bazel). 18 januari 2024.
Johnson MA et al. Complementaire en alternatieve geneeskunde voor chronische pijn aan het bewegingsapparaat. Federaal beoefenaar. September 2015.
